شنوایی سنجی در حقیقت شامل یک سری آزمونهایی است که عملکرد گوشهای شما را مورد بررسی قرار میدهند. این آزمونها هم شدت و تُن صدای دریافتی توسط شما را تست کرده و مشکلات تعادلی و دیگر مشکلات مربوط به گوش داخلیتان را شناسایی میکنند. تشخیص و درمان این موضوعات بر عهده متخصص شنوایی سنجی است.
مطمئنا تست شنوایی گوش کمک میکند در بسیاری از مواقع پیش از بروز اختلالات جبران ناپذیر بتوانید به سادگی جلوی آنها را بگیرید تا فرد دچار ناشنوایی یا کم شنوایی شدید نشود.
شنوای سنجی برای گروه های مختلف سنی از نوزاد تا بزرگسالان با استفاده از ابزارهای خاص قابل انجام است. استفاده از دستگاههای ادیومتر , تمپانومتر , OAE , ABR ارزیابی شنوایی برای تشخیص و بررسی سیستم شنوایی نوزادان , کودکان و بزرگسالان انجام می شود.برای ارزیابی سیستم شنوایی از انواع شنوایی سنجی در مراکز شنوایی شناسی استفاده می شود که مهمترین آنها به شرح زیر است :
ادیومتری یکی از روشهای روتین انواع شنوایی سنجی محسوب می شود . که با استفاده از ادیومتر تستهای مختلفی برای بررسی سیستم شنوایی انجام می شود که معمولترین آنها ادیومتری تن خالص , ادیومتری گفتاری می باشد .
درادیومتری تن خالص , آستانه های شنوایی بوسیله ارائه فرکانسهای خاص درمحدوده ۲۵۰ هرتز تا ۸۰۰۰ هرتز با روشهای انتقال صدا از طریق هدایت انتقالی که شامل انتقال صدا به نواحی حسی عصبی گوش از راه گوش خارجی و میانی می باشد و هدایت استخوانی انتقال صدا به بخش حسی عصبی از طرق استخوان ماستوئید و بدون دخالت گوش خارجی و میانی بدست می آید.
و در ادیومتری گفتاری ضمن بررسی آستانه شنوایی ازطریق یک سرس کلمات دو سیلابی , میزان درصد تمایز گفتار فرد نیز با استفاده از کلمات تک سیلابی ارزیابی می شود . و نتایج بر روی یک یک جدول ثبت میشود که به آن ادیوگرام میگویند.
در تمپانومتری با استفاده از تمپانومتر عملکرد گوش میانی شامل پرده , فشار گوش میانی , تحرک استخوانچه ها و رفلکس عضله رکابی مورد بررسی قرار می گیرد که نتایج بدست آمده از آن موارد تشخیصی مختلفی را به همراه دارد. نتیچه تمپانومتری بصورت یک منحنی رسم شده و برای تشخیص در اختیار پزشک معالج قرار می گیرد .
این روش نشان می دهد که زمانی که صدای نرم و فشار هوا در کانال گوش ارائه می شود آیا پرده گوش به درستی حرکت می کند یا نه . این تست در شناسایی مشکلات گوش میانی، مانند تجمع مایع پشت پرده گوش , سفت شدگی و یا انفصال استخوانچه های داخل گوش میانی مفید است.
نتیجه تمپانومتری بصورت یک گراف بنام تمپانوگرام ثبت می شود و نشان دهنده وضعیت حرکت پرده گوش می باشد . مثلا اگر این گراف بصورت خط صاف باشد نشاندهنده یک وضعیت غیر طبیعی در گوش میانی است و اگر یک قله را نشان دهد ممکن است نشان از وضعیت نرمال گوش میانی باشد .
البته تفسیر تمپانوگرام در شرایط مختلف بسیار پیچیده است و نیاز به دانش تخصصی دارد و به سادگی که توضیح داده شد نمی باشد .
با استفاده از OAE میتوان شنوایی نوزادان و کودکان را مورد سنجش قرار دادو در صورت لزوم کودکان مشکوک جهت ارزابیهای تکمیلی ارجاع شوند تا بررسی های دقیقتر و تشخیصی انجام شود .
این آزمون سریع را می توان برای یک نوزاد در حین خواب یا یک کودک بزرگتر که بتواند بی سر و صدا بنشیند، انجام داد.
یک پروب کوچک در کانال گوش قرار می گیرد، پس از آن پالس های صوتی زیادی فرستاده می شوند و پروب پاسخ صوتی “اکو” را از سلول های مویی خارجی گوش داخلی می گیرد. این پاسخهای ضبط شده توسط یک رایانه معدل گیری می شود
یک تست الکتروفیزلوژی است که با توجه به امواج بدست آمده از طریق پاسخهای برانگیخته در ساقه مغز , ضمن بررسی آستانه های شنوایی در کودکان و افراد سخت آزمون و متمارض, در موارد تشخیص تومورهایی موجود در نواحی بالاتر کوکلئر تا ساقه مغز , نقش مهمی دارد .
امواج مغزی در پاسخ به محرک صوتی در محدوده فرکانس خاص , به صورت منحنی هایی ثبت میشود که شامل ۵ موج مهم است و هریک از این امواج نشاندهنده وضعیت یک بخش از راه شنوایی از کوکلئر تا ساقه مغز است . از ABR می توان برای افتراق سرگیجه و وزوزهای ناشی از اختلالات حلزونی استفاده نمود .
یکی از ساده ترین روش ها برای سنجیدن میزان شنوایی افراد تست شنوایی سنجی است. شنوایی سنجی در منزل , به وسیله دستگاهی به نام ادیومتری انجام می شود که آستانه شنوایی افراد را می سنجد.
شنوایی سنجی در منزل , با کمک دوآزمایش انتقال راه هوا و آزمایش انتقال استخوان وضعیت شنوایی بیمار بدست آورید.
شنوایی سنجی در منزل , در این آزمایش ها حساسیت گوش داخلی انسان همراه با اعصاب شنوایی بررسی می شود.
درشنوایی سنجی در منزل , متخصص شنوا سنجی به همراه داشتن کلیه ابزارهای لازمه به منزل شما آمده و کار شنوایی سنجی بمیار شما را انجام می دهند.
ویزیت در منزل یکی از خدماتی است که توسط این مرکز ارائه می شود و شما میتوانید به راحتی خدمات استفاده از شنوایی سنجی در منزل را برای کودکانی که دچار مشکل فلج مغزی و عقب ماندگی ذهنی یا برای سالمندانی که به علت کهولت سن توانایی جابجایی ندارند، بکار ببرید.
ویزیت شنوایی سنجی در منزل توسط شنوا سنج انجام میشود که با داشتن تخصص لازم در این زمینه میتواند کمک زیادی به بیمار داشته باشد.
اما شما قبل از هر چیزی باید بدانید در چه مواقعی نیاز به ویزیت شنوایی سنجی در منزل دارید. علایم و نشانه های رایج کم شنوایی:
-گوشدادن به تلویزیون و رادیو با صدای بلندتر
-درخواست از دیگران برای تکرار گفتههایشان
-چالشانگیز بودن درک سخنان افراد
-دوریگزیدن از اجتماع
-خستگی مفرط پس از شرکت در رخدادهای اجتماعی و گردهماییها
در آخرباید گفت که خدمات شنوایی سنجی در منزل زمینه تشخیص به موقع و نیز درمان سریع را برای فرد فراهم می کند. در این دسته از خدمات متخصصان با تجربه ای که دانش لازم جهت تشخیص و درمان مشکلات شنوایی را کسب کرده اند، در محل زندگی فرد به ارزیابی شنوایی او و در صورت نیاز شروع مراحل درمان او خواهند پرداخت.ودر صورت نیاز سمعک تجویز می کنند.
به طور کلی گوش های ما سه قسمت مجزا دارد: گوش بیرونی، میانی و داخلی. در صورتی که گوش داخلی و اعصاب گوش آسیب ببینند باعث کاهش شنوایی حسی -عصبی و در صورتی که گوش میانی و یا بیرونی آسیب ببیند باعث کاهش شنوایی هدایتی می شود.
تست های شنوایی سنجی می توانند تشخیص دهند که کاهش شنوایی فرد از نوع کاهش شنوایی حسی عصبی و یا کاهش شنوایی هدایتی می باشد. تست شنوایی سنجی خالص حداقل و حداکثر فرکانسی از صوت که که شخص می تواند بشنود تعیین می کند. در حین انجام تست، شما باید گوشهای خود را بپوشید و طیف وسیعی از صداها را بطور همزمان گوش دهید.
اگر احساس میکنید قدرت شنواییتان کاهش یافته است ، یا برای شنیدن مشکل دارید .چه در محیط ساکت یا در سروصدا)، یا اگر حتما باید صدای تلویزیون را بلند کنید تا بشنوید، این علائم نشان میدهند لازم است شنوایی سنجی شوید. تجربیات نشان میدهد که در مراحل اولیهی ضعف شنوایی، بهتر میتوانید به ابزارهای کمکی شنوایی عادت کنید، تا اینکه صبر کنید مشکلتان تشدید شود.
این تست سریع ترین نوع راه تشخیص کم شنوایی است . کم شنوایی ممکن است علل مختلفی داشته باشد که تشخیص زودهنگام کمک بسیاری به شما می کند. شایع ترین علل کم شنوایی می توانند شامل عفونت گوش ، بیمارهای گوش داخلی ، ضربه به سر ، داروهایی که به شنوایی ضربه می زنند ،
در ادیوگرام شنوایی به صورت کلی شنوایی نرمال به حالتی می گویند که گوش قادر به شنیدن صداهایی با فرکانس ۲۵۰ تا ۸۰۰۰ هرتز در بلندی ۲۵ یا کمتر باشد.
برای ارزیابی شنوایی کودکان از چندین روش میتوان استفاده کرد، که بستگی به سن کودک، میزان رشد و وضعیت سلامتی کودک دارد.
در شنواییسنجی (ادیومتری) رفتاری، شنواییشناس با دقت واکنش و پاسخ کودک به صداهایی مانند گفتار کالیبره شده و تُنهای خالص را بررسی میکند. تُن خالص صدایی است که فرکانس مشخصی دارد، مانند یک نُت در کیبورد پیانو است.
شنواییشناس میداندکه کودک چند ماهه بوسیله حرکت چشم یا چرخش سر به صدا پاسخ میدهد. یک کودک بزرگتر ممکن است در پاسخ به صدا یک قطعه اسباببازی را جابجا کند و یک کودک کودکستانی ممکن است دستش را بالا ببرد.
کودکان میتوانند، با فعالیتهایی مانند تشخیص تصویر یک کلمه یا تکرار آن کلمه به صداهای گفتاری پاسخ بدهند.
– درد گوش در گوش یا اطراف آن
– ترشح از گوش به صورت غیر طبیعی
– احساس پری یا کیپی در گوش ها
– سرگیجه و احساس گیجی
– مشکل شنیدن صداهای آهسته
– مشکل شنیدن پچ پچ ، نجوا یا درگوشی
– مشکل درک گفتار در شلوغی
– بلند حرف زدن بر اساس گفته اطرافیان
– بلند کردن صدای تلویزیون یا رادیو
– درخواست برای تکرار جملات
شنوایی سنجی سالمندان در منزل به شما کمک می کند که هر چه زودتر به شروع مراحل درمانی آن اقدام کنید.
یکی دیگر از مشکلات افراد مسن پوکی استخوان و مسائل حرکتی می باشد که رفت و آمد برای این عزیزان سخت و دشوار است. بنابراین برای راحتی افراد سالمند می توانند تست شنوا سنجی خود را به راحتی و با آسودگی خاطر در منزل انجام دهند و برای درمان مشکل شنوایی خود اقدام کنند.
هدف از آزمون های شنوایی بررسی وضعیت شنوایی، به دست اوردن آستانه های شنوایی، بررسی وضعیت انتقال صوت از گوش می باشد. ازمون مرسوم ارزیابی های شنوایی، ازمون ادیومتری یا PTA می باشد. برای انجام ازمون ادیومتری نیاز به اتاقک اکوستیک و دستگاه ادیومتر و هدفون می باشد. معمولا ازمون های شنوایی در محیط ارام و اتاقک اکوستیک انجام می گیرد. اتاقک اکوستیک ضد صوت می باشد و فرد برای ارزیابی در درون اتاقک قرار می گیرد.
به دست اوردن استانه های شنوایی هدف اولیه ازمون ادیومتری می باشد. در ازمون ادیومتری به بررسی فرکانس های مختلف می پردازند. در صورت نیاز می توان فرکانس میان اکتاوی نیز را ارزیابی کرد.
در این تست هدفون بر روی گوش بیمار قرار می گیرد و از طریق دستگاه ادیومتر صداهای خالص(PURE TONE) به گوش فرستاده می شود. از فرد خواسته می شود تا با شنیدن صدا دست خود را بالا آورند و یا دکمه شاسی مانندی را فشار دهند. کمترین شدتی که فرد می تواند صدا را بشنود استانه فرد در ان فرکانس می باشد.
به طور کلی هنگاهی که کوچکترین اختلالی باعث شود زندگیتان بهخاطر نشنیدن بعضی چیزها بهم بریزد سریعا به ادیولوژیست مراجعه کنید و تست سالم بودن گوش را انجام دهید. ولی تحقیقات و نظر متخصصان در این زمینه برای مراجعه به متخصص با توجه به محدوده سنی که توش قرار دارید متفاوت است.
قطعا هنگاهی که نوزاد تازه به دنیا میآید و یا 6 ماه اول زندگیاش نیاز است که یک الی دو بار سالم بودن گوشهایش تست شود؛ ولی وقتی بزرگتر شد و از سلامت او مطمئن بودید دیگر نیازی به انجام تست تا 18 سالگی احساس نمیشود.
از 18 تا 45 سالگی نیاز است که هر 5 سال یکبار تست سالم بودن گوش را انجام بدهیم. در سنین بالاتر موضوع چک کردن تواناییهای شنوایی کاملا عادی است.
متخصصان عقیده دارند که در سنین 45 تا 60 سالگی هر 3 سال یکبار و در سالهای بالاتر از 60 سالگی نیز هر دوسال یکبار باید به انجام اینگونه تستها اقدام کنید.
نکته مهم در مورد چک کردن سلامت گوشتان این است که نیازی نیست که حتما متوجه مشکلی در شنیدن اصوات توسط گوشتان شوید که به ادیولوژیست مراجعه کنید و تست ادیومتری انجام بدهید. ، بدون اینکه گوشتان مشکل شنوایی داشته باشد نیاز است که هرچند وقت یکبار به طور کامل چک شود.
برای ارزیابی شنوایی درابتدا می توانید با پاسخ به سوالات زیر شنوایی تان را بسنجید:
– آیا فکر می کنید دیگران باشما آرام صحبت می کنند؟
-آیا موقع صحبت با دیگران مجبورید به طرف مقابل دقیق شوید ویالبخوانی کنید؟
-آیا درشنیدن صداها از پشت سر مشکل دارید؟
-آیابرای تان دریافت گفتاردر محافل عمومی یا رستوران ویا داخل ماشین مشکل است؟
– آیا درمکالمات تلفن مشکل دارید؟
– آیا برای استفاده از تلویزیون صدارا بلند می کنید؟
– آیا اطرافیان مجبورند هر چیزی را چند بار تکرار کنند ؟
اگرچه کم شنوایی اغلب با افزایش سن رخ می دهدولی می تواند علل زیررا داشته باشد:
-عفونت (گوش وسینوسها و….)
-بیماری ها مانند مننژیت ،اوریون ،سرخجه ، می نیر و….
-ضربه یا آسیب های حین تولد
-قرارگرفتن طولانی مدت در مقابل سروصدامانند کارگران کارخانه ها ،دندانپزشکان ،نظامیان و…..
فقدان شنوایی میتواند پیامدهای جدی بر روی رشد کودک داشته باشد. این عارضه باعث میشود که تکامل حرف زدن کودکان به خوبی شکل نگیرد. کودکان از محیط اطراف خود میآموزند.
نوزادان دارای مشکلات شنوایی فقط میتوانند به صورت دیداری از محیط اطراف یاد بگیرند چرا که قادر به رمزگشایی صداهای پیرامون خود نیستند. مکالمهای که توسط مادر انجام میشود چیزی بیش از صداهای خفه برای این نوزاد نیست. در نهایت این عارضه به اختلال گفتاری منجر میشود.
تست شنوایی سنجی نوزادان میتواند مشکل را شناسایی کرده و پس از آن کودک برای گفتار درمانی تحت نظر متخصص قرار میگیرد. طبق گفتهی متخصصان، کودکان مبتلا به اختلال شنوایی که در زمان درست درمان میشوند، هرگز در گفتار، مهارتهای زبانی، خواندن و نوشتن دچار مشکل نمیشوند.
تست شنوایی سنجی نوزادان میتواند بلافاصله بعد از به دنیا آمدن کودک انجام شود و معمولاً قبل از ترخیص نوزاد از بیمارستان انجام میگیرد.
متخصصان توصیه میکنند که این آزمون زمانی انجام شود که نوزاد تقریباً یک ماهه است چرا که در این سن، او میتواند به وضوح میان اصوات فرق بگذارد. با این حال، ضرری هم ندارد که تست شنوایی سنجی نوزادان تا سن سه ماهگی کودک هم انجام شود.
آزمون شنوایی سنجی یا ادیومتری در اتاقکی ضدصوت و آرام به نام اتاقک اکوستیک صورت می پذیرد . در این آزمون ادیولوژیست از فرد مراجعه کننده پس از تاریخچه گیری پزشکی و معاینه پرده و کانال گوش درخواست می کند که پس از قرار گرفتن در داخل اتاقک و گذاشتن هدفون بر روی گوش های خود ، آهسته ترین صداهایی که می شنود را به وسیله دکمه شستی که در دست خود نگه می دارد اعلام کند .
ادیولوژیست اصوات با فرکانس های مختلف را به وسیله دستگاهی به نام “ادیومتر” برای فرد ارسال می کند و فرد آزمایش شونده با دکمه ای که در دست خود دارد شنیدن خود را اعلام می کند . آهسته ترین صدایی که هر فرد در هر فرکانس می تواند بشنود بر روی نمودار شنوایی به نام ادیوگرام ثبت می شود که به آن آستانه شنوایی می گویند.
یک کارشناس شنوایی سنجی سلامت مراقبت حرفه ای است و متخصص در شناسایی، تشخیص، درمان و اختلالات از بخش های سیستم شنوایی و دهلیزی گوش نظارت. متخصص شنوایی سنجیآموزش دیده برای تشخیص، مدیریت و یا درمان شنوایی، وزوز گوش، یا مشکلات تعادل می باشد.
متخصص شنوایی سنجی آموزش های لازم را در مورد آناتومی و فیزیولوژی، سمعک، کاشت حلزون، الکتروفیزیولوژی، آکوستیک، مغز و اعصاب، عملکرد دهلیزی و ارزیابی، اختلالات تعادل، مشاوره دیده است. متخصص شنوایی سنجی نیز برنامه غربالگری شنوایی نوزادان است که در بسیاری از بیمارستان ها ساخته شده است.
اگرچه کم شنوایی اغلب با افزایش سن (60-55 سالگی) رخ می دهدولی می تواند علل زیررا داشته باشد:
عفونت (گوش وسینوسها و….)
بیماری ها مانند مننژیت ،اوریون ،سرخجه ، می نیر و….
ضربه یاآسیب های حین تولد
قرارگرفتن طولانی مدت در مقابل سروصدامانند کارگران کارخانه ها ،دندانپزشکان ،نظامیان و…..
گوش دادن به موسیقی با صدای بلند
درصورتی که متخصص E.N.T درمان دارویی یا جراحی را برای کم شنوایی مناسب ندانند تنها راه حل جبران کم شنوایی استفاده از سمعک است .تجویز سمعک، فیتینگ وتنظیم آن با شنوایی شناس می باشد.
یک کارشناس شنوایی بر اساس نوع ومیزان دقیق کم شنوایی ، سن وموقعیت اجتماعی ونیازهای فرد کم شنوا،ازبین سمعک های متنوع ومتعدد ،مدل های مناسب را به فرد معرفی می کند وقابلیت های آن را توضیح می دهد .
برای دریافت سمعک مناسب نیاز است که ابتدادریک جلسه از گوش فرد قالبگیری ودر جلسه بعدی فیتینگ سمعک انجام شود برای دستیابی به تنظیم مطلوب سمعک های دیجیتال امروزی به چند جلسه مراجعه بیمارنیاز می باشد.
قالب گیری گوش در منزل نمونه ای دیگر از خدمات شنوایی سنجی در منزل می باشد. متخصصان متعهد برای انجام این کار در ابتدا به انجام تست شنوایی خواهند پرداخت.
در صورت تشخیص اختلال در شنوایی فرد، تجویز سمعک به منظور افزایش سطح شنوایی فرد صورت می گیرد. گفتنی است ساخت سمعک نیز نیازمند قالب گیری گوش می باشد که این کار را تنها ادیولوژیست ماهر با استفاده از خمیرهای مخصوص انجام می دهد. سپس قالب مشخص شده به منظور ساخت به شرکت های معتبر ارسال می گردد.
قالب های گوش به دو دسته قالب های ضد صوت و نیز قالب های ضد آب تقسیم بندی می گردند. قالب های ضد صوت برای افرادی که از پارگی پرده گوش رنج برده و یا شنا می کنند و قالب های ضد آب برای افرادی که به در محیط های پر سر و صدا همچون کارگاه ها حضور دارند، مناسب می باشد. تشخیص نوع سمعک نیز از جمله خدمات شنوایی سنجی در منزل است که توسط ادیولوژیست انجام می شود.
اولین آزمایش کودک در بدو تولد می باشد اگر در آزمایش قبول شد در سن سه ماهگی و شش ماهگی دوباره این آزمایش ها را تکرار می کند و در صورت قبولی و نداشتن مشکل شنوایی پیشنهاد می شو در سن 5/2 سالگی و 4 یا 5 سالگی آزمایش های شنوایی برای کودک تکرار شود.
اگر در آزمایش های بدو تولد کودک رد شد و مشکوک به مشکل شنوایی شناخته شد برای ارزیابی دقیق تر به پزشک اطفال ارجاع داده می شود.
پزشک متخصص اطفال با معاینه و انجام مداخلات احتمالی درمانی کودک را برای انجام آزمایشات شنوایی تکمیل به متخصصین شنوایی ارجاع می دهد. هدف این است که قبل از 6 ماهگی مشکلات احتمالی کودک شناسایی و اقدامات درمانی و توانبخشی به موقع برای کودک انجام شود.